دریاچه ارومیه بین تبریز و ارومیه در شمال غرب ایران
قرار دارد.کوه میشو(مرند) در شمال دریاچه ارومیه قرار دارد.
در غرب این دریاچه کوه هایی قرار دارد
که نزدیک میاندوآب و سلماس است.
ارتفاع دریاچه ارومیه نسبت به آبهای
آزاد=1275 متر
تبریز
=1350
متر
کوه سهند
=3700
متر
کوه میشو
=3200
متر
دریای خزر
=28-
متر
دریاچهارومیه بزرگترین دریاچه
شور در خاورمیانه و ایران است.سومین دریاچه از نظرشوری در جهان است و
همچنین این دریاچه بعنوان "پارک ملی " در سازمان مللثبت
شده است.
این دریاچه از نظر جغرافیایی 37 درجه 42
ثانیه در شمال خط استوا قرار دارد و 45 درجه 19 ثانیه راست از خط گرینویچ قرار
دارد.
حداکثر طول دریاچه=140 کیلومتر
حداکثر عرض دریاچه=55 کیلومتر
عمق دریاچه=16 متر(متوسط 6 متر)
وسعت دریاچه=5500 کیلومتر
مربع(4750-6100 کیلومتر مربع)
550000 هکتار(3/2% وسعت ایران)
دریاچه در منطقه فارست استپ قرارگرفته
که ازنظرکشاورزی حاصلخیزاست.حداقلعمق دریاچه درجنوب دریاچه قرار دارد.وقتی به شمال
حرکت می کنیم عمق دریاچهتا 16 متر افزایش می یابد.
کل آب دریاچه در حدود /000/000/33000
مترمکعب (33ضرب در 10 بتوان 12 لیتر)است.جابجایی آب از
دریاچه از طریق تبخیرصورت گرفته و از سه طریق به دریاچه باز می
گردد.(جابجایی آب در حدود
/000/000/6000 متر مکعب است.)
راه هایی که آب به دریاچه باز می گردد:
1-13 رود خانه به دریاچه می ریزد
.
2- سیل (بیشتر در بهار سیل می آید.)
3- چشمه هایی در کف دریاچه هست که از
آنها آب می جوشد.
اسامی رودخانه هایی که به دریاچه ارومیه
می ریزند:
1-آجی چای= 2%
2- آلمالو چای(ماردوق چای)=1%
3- قالا چای=2%
4- لیلان چای (صوفی چای)=4%/ این
رودخانه از مراغه سرچشمه می گیرد.
5- جوقاتو چای(جغاتو چای یا زرینه
رود)=42%/ این رودخانه از سقز سرچشمه میگیرد .زرینه رود در
جنوب شرقی آذربایجان غربی
قرار دارد.(با طول 230کیلومتر)
6- تاتائو چای (سیمینه رود)=13%
7- قادر چای=10%
8- مهاباد چای=7%
9- باراندوز چای=7%/این رودخانه از
ارومیه سرچشمه می گیرد.
10- سحر چای=4%/ این رود خانه از ارومیه
سرچشمه می گیرد
.
11- نازلو چای=7%/ این رودخانه از
ارومیه سرچشمه می گیرد
.
12- قوشاچای(روضه چای)=1
%
13- زولا چای=2%
جزیره های دریاچه ارومیه:
دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره است.
بزرگترین جزیره: جزیره شاهی(اسلامی) است
که در آن 7 روستا وجود دارد.
مساحت جزیره شاهی 24 در 15 کیلومتر است.
دارای هفت روستا است به نامهای :سارای-گمیچی-آق گنبد-
بهرام آباد و ... کوچکترین جزیره: جزیره مشت عثمان(عثمان
یوموروقو) است.
بزرگترین جزیره بدون سکونت : قویون
داغی(کبودان) در نزدیکی بناب می باشد.
اسامی جزیره ها بدین صورت است البته با
این توجه که بیشتر اسمها از ترکی به فارسی عوض شده است:
پوشـش گـیـاهی در جزایر : سـرو کـوهی ,
پـسته وحشی , داغـداغان , زالزالک , بادام کوهی شـیـرخـشت , دیـو آلـبالو, گندمیان , فرفیون
, آویشن , درمنه , علف شور, کاکوتی
, زنـبـق , یـولاف ,شـنـگ و شقایق. پسـتـانـداران موجود در جزایر: قـوچ و
مـیـش ارمـنی و گـوزن زرد ایرانی پـرنـدگـان:فـلامـیـنگو , پـلیـکان , کـاکـایی
و تـنـجـه
خـزنـدگـان : انـواع مـارهای سـمی و
نـیـمه سمی , مـارمـولک و آفـتـاب پرست
نمک های آب دریاچه: عناصر اصلی(کاتیون ها)= سدیم/ پتاسیم/
کلسیم / منیزیم / لیتیم آنیون های اصلی= کلر / سولفات / کربنات
هیدروژن چگالی آب= 1.18تا 1.21(در هر لیتر آب
200 گرم نمک وجود دارد)
87 گرم سدیم در 1 لیتر آب
1.5 گرم پتاسیم در 1 لیتر آب
4.9 گرم منیزیم در 1 لیتر آب
4.5 گرم کلسیم در 1 لیتر آب نکته: در حالت عادی (نرمال) نمک ها 200
گرم در هر لیتر آب هستند ولی در حال حاضـــــر 320 گرم(شاید هم بیشتر ) در لیتر
است. خطرات: نمکی که باد آنها را پخش می کند
مناطق را غیر حاصلخیز می کند. مقدار نمکی که در این دریاچه وجود دارد:
66 در 10 بتوان 11 کیلو گرم است.( 2 در 10 بتوان 12 لیتر) خطراتیکه نمک برای گیاهان
دارد: آنیون هایی که در این نمک وجود دارند مانند: کلر / سولفات / کربنات
هیدروژن/ برم / بور باعث می شوند که میوه ها از بینبروند. یکی دیگر از خطرات مشکلات طبی ،
اجتماعی، بهداشتی است که در جامعه افزایش می یابد. مشکلات اکولوژیکی غیر قابل پیشبینی مثل
: موتاسیون در گیاهان ایجاد می شود و به ژنتـــــیک گیاهان اثر می کند. راهکارها
1.پیشنهاد کوتاه مدت
2. پیشنهاد بلند مدت
1.پیشنهاد کوتاه مدت
* رها کردن مقداری از آب سدها به دریاچه
* کنترل سیل ها برای روانه کردن آنها به
دریاچه بوسیله کنترل با کانال
* اگر مقدور باشد آبهایی که در چاه عمیق
ها وجود دارد با هماهنگی باغبان ها به دریاچه برده شوند.
* اگر رودخانه هایی هست در منطقه آنها
را روانه کنید به دریاچه
* ایجاد باران های مصنوعی و هدایت آب
باران به دریاچه
* ریختن آب هر چقدر هم باشد به دریاچه
حتی یک لیتر آب هم نباید هدر داد
2. پیشنهاد بلند مدت
* برگزاری کنفرانس بین المللی برای
فراهم آوردن راهکارها
* آوردن آب از رودخانه ارس، زاب، و هر
رودخانه ای برای دریاچه
* ایجاد بالانس بین مصرف آب شهرها ،
کشاورزی با دریاچه. یعنی آب مازاد به دریاچه آورده شود.
* ممنوع کردن استفاده از چاه عمیق های
زیادی و اضافی
* ایجاد سازمان تحقیق زیر نظر سازمان
بین الملل برای تحقیق و راهکارها
* جلوگیری از هدر رفتن آب و مکانیزه
کردن آبیاری زمین ها و باغات
* تحقیقات برای گیاهانی که بطور ژنتیکی
در برابر خشکی مقاوم هستند و می توان با اصلاح ژنتیکی در گیاهان این نوع گیاهان را
پرورش داد.
* کنفرانس بین المللی سالانه برای
دریاچه برای تبادل اطلاعات
* برنامه های رادیویی / تلویزیونی هر
هفته
* تصمیم برای نگهداری دریاچه بوسیله
سازمان تحقیقات(یعنی فقط توسط یک سازمان تصمیم گیری شود برای هر گونه اقدام) سازمان تحقیقات
*پیروی از روشهای مرکز تحقیقات بین
المللی
* ارائه راهکارهای تحقیقی داخلی
* ارائه راهکارهای تحقیقی بین المللی
* استفاده از محققان بین المللی بدون
تبعیض
* ارائه نتایج به زبان های متعدد
یکی از روشهایی که برای رفع مشکل ارومیه
پیشنهاد شده بود آوردن آب از دریای خزر بود که غیر قابل اجرا است به دلایل زیر:
*تفاوت ارتفاع خزر با ارومیه
* مقداری نمک در آب خزر نیز وجود دارد
که خود باعث افزایش شوری آب دریاچه ارومیه می شود.
* بین المللی بودن دریای خزر است و
مشکلاتی پیرامون آن ایجاد می شود.